Zgodnie z Art. 62 ust. 1 pkt 1 lit. b Ustawy Prawo Budowlane obiekty budowlane powinny być w czasie ich użytkowania poddawane przez właściciela lub zarządcę kontroli instalacji i urządzeń służących ochronie środowiska co rok. Pomimo to przepisy nie precyzują tego co możemy rozumieć pod pojęciem instalacje ochrony środowiska. Natomiast jeśli odniesiemy się do przepisów dotyczących ochrony środowiska możemy założyć, że to urządzenia i instalacje, które przeciwdziałają negatywnemu oddziaływaniu obiektu na stan środowiska oraz życie i zdrowie ludzi.

Możemy więc zaliczyć tutaj:

• wyprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza w zależności od rodzaju jakim ogrzewany jest obiekt,
• odprowadzanie ścieków lub wód odpadowych do ziemi,
• powodowania hałasu np. poprzez mechaniczne wyciągi powietrza,
• wytwarzania pól elektromagnetycznych,

Teoria w praktyce

Artykuł 141 mówi nam, że każda z instalacji i urządzeń nie powinna powodować przekroczenia standardów emisyjnych a oddziaływanie nie powinno powodować pogorszenia stanu środowiska lub zagrożenia życia i zdrowia ludzi. Oddziaływanie instalacji na stan środowiska ma w założeniu nie być szkodliwe dla środowiska i ludzi co może brzmieć jak banał jednak jest to przepis, który nie jest łatwo zastosować w praktyce zwłaszcza jeśli chcielibyśmy włączyć do tego możliwość na przykład taniego ogrzewania i odprowadzania ścieków. Problemy zaczynają się w przypadku kiedy obiekt nie jest budowany według nowoczesnych standardów a modernizacja starych systemów może kosztować nie wiele mniej niż nowa instalacja.

Czy oszczędnie i ekologicznie (nie) idą w parze?

Przechodząc do kwestii finansowych nie mogę nie wspomnieć o opłatach za korzystanie ze środowiska wynikających z ustawy o Prawo ochrony środowiska a także o opłatach za usługi wodne, które dotyczą m.in. poboru wód podziemnych i powierzchniowych oraz wprowadzania ścieków do wód i ziemi. Przypominam, że nie wnosi się opłat za korzystanie ze środowiska, których roczna wysokość dla jednego rodzaju korzystania ze środowiska nie przekracza 800 złotych.

Według rankingów w roku 2022 najbardziej opłacalną metodą ogrzewania domu jest pompa ciepła. Eksperci zwracają uwagę aby wykorzystywać niskotemperaturowy system grzewczy. Inną możliwością jest jeszcze zamontowanie kolektorów słonecznych i zbiornika ciepłej wody co przy okazji jest rozwiązaniem propagującym ekologiczne systemy pozyskiwania i wydatkowania energii.

Dużą popularnością zaczęły się również cieszyć przydomowe oczyszczalnie ścieków. W perspektywie czasu zwrócą nam koszt opróżniania szamba, które w zależności od jego wielkości powinno następować co około 2 tygodnie. Średnio to wydatek około 400 zł miesięcznie. Koszt oczyszczalni z drenażem rozsączającym dla rodziny 4-5 osobowej to w zależności od rodzaju, materiałów i montażu koszt nawet ponad 20 tysięcy złotych co jest wydatkiem dość sporym ale po przeliczeniu kosztów zwróci się w przyszłości a co najważniejsze będzie jeszcze sposobem na oszczędność.

Wpływ postępu technologicznego na środowisko i człowieka

Jeżeli mówimy o powodowaniu hałasu to dopuszczalny poziom natężenia dźwięku w budynku mieszkalnym wynosi 35dB natomiast w porze ciszy nocnej jest to 25dB. Dla porównania szept osiąga taką samą ilość. Przejeżdżający samochód to około 70dB.    W tych czasach wentylacja mechaniczna jest już niemalże standardem nowych domów. Rozwiązanie jest nowoczesne i wygodne ponieważ niezależnie od pogody dostarcza i oczyszcza świeże powietrze, odzyskuje ciepło a przede wszystkim rozwiązuje problem prawidłowej wentylacji w pomieszczeniach, w których ciężko byłoby uzyskać naturalny ciąg z wentylacji kominowej. O ile system rekuperacji jest odpowiednio dobrany i zamontowany. Jeśli system jest źle rozprowadzony może uprzykrzyć użytkownikowi życie, zazwyczaj poprzez niepoprawną pracą centrali wentylacyjnej lub źle wyregulowany przepływ powietrza. Prawidłowo zamontowany system rekuperacji emituje hałas na poziomie 25-30dB.

Urządzenia, które emitują fale elektromagnetyczne a posiadamy je w domu, z czego nie każdy zdaje sobie sprawę to na przykład: kuchenka mikrofalowa, telefon czy koc elektryczny. Na szczęście dla nas są to fale niskiej częstotliwości nie zagrażające naszemu zdrowiu. Wszystkie sprzęty użytkujemy oczywiście na własną odpowiedzialność jednak najlepszym środkiem ochrony jest zachowanie odpowiedniego dystansu od źródła promieniowania. W porównaniu do progu emisji wyznaczonego przez Unię Europejską – Polskie normy są o wiele bardziej rygorystyczne. Najczęściej takie pomiary wykonywane są w zakładach pracy gdzie pracownicy obsługują urządzenia takie jak: zgrzewarki, spawarki, urządzenia rezonansu magnetycznego, piece indukcyjne czy stacje transformatorowe. Pracodawca zobowiązany jest do wykonywania pomiarów PEM (promieniowania elektromagnetycznego). Okresowo oraz przy zmianach wyposażenia lub zmianie procesu technologicznego.

Na koniec chciałabym jeszcze wspomnieć, że odpowiedzialna za przeprowadzenie okresowej kontroli obiektów budowlanych w zakresie ochrony środowiska jest osoba z uprawnieniami budowlanymi w odpowiedniej specjalności albo kwalifikacje wymagane przy wykonywaniu dozoru nad eksploatacją urządzeń, instalacji oraz sieci energetycznych i gazowych.